Moduły kursu maturalnego z filozofii 2026

Wprowadzenie do filozofii

Moduł wprowadza do refleksji nad podstawowymi pytaniami dotyczącymi bytu, poznania i wartości, zaczynając od pochodzenia terminu i jego znaczeń. Analizuje powiązania tej dyscypliny z innymi obszarami wiedzy oraz przedstawia główne nurty myślowe, ich problemy i argumenty. Po ukończeniu uczestnik będzie potrafił rozpoznawać różne perspektywy teoretyczne i stosować krytyczne rozumowanie w codziennych dylematach.

Starożytna filozofia grecka

Program bada główne doktryny myśli greckiej: atomistyczne koncepcje natury, sokratyczną metodę i pytania etyczne oraz platońskie i arystotelesowskie podejścia do idei, bytu i logiki. Uczestnik zapozna się z podstawowymi argumentami, terminologią i sposobami uzasadniania tych stanowisk. Po ukończeniu będzie potrafił interpretować teksty źródłowe, porównywać wpływ tych koncepcji na myśl zachodnią i formułować własne analityczne oceny.

Etyka i filozofia praktyczna

Moduł bada praktyczne aspekty myśli etycznej w tradycjach starożytnej Grecji i Rzymu, z uwzględnieniem koncepcji dobra i sensu życia. Analizuje szkoły akcentujące przyjemność, te podkreślające cnotę i wewnętrzną równowagę oraz podejścia kwestionujące pewność poznania. Po kursie uczestnik potrafi porównywać perspektywy, oceniać ich argumenty o moralności i stosować je w współczesnych dylematach.

Filozofia i kultura europejska

Moduł bada historyczne powiązania między myślą filozoficzną a rozwojem europejskich praktyk intelektualnych i kulturalnych od antyku przez średniowiecze po epokę odrodzenia. Omawia wpływ kluczowych koncepcji i myślicieli na naukę, sztukę, politykę oraz relację między wiarą a rozumem. Po ukończeniu uczeń potrafi identyfikować i analizować przemiany ideowe oraz ich skutki społeczno-kulturowe.

Początki dziedzin filozoficznych

Moduł przedstawia rozwój głównych obszarów myśli o religii, wartościach estetycznych, porządku politycznym oraz metodach poznania przyrody. Bada kluczowe problemy: relację wiary i rozumu, kryteria piękna, zasady władzy oraz podstawy metod naukowych. Po kursie uczestnik potrafi identyfikować historyczne stanowiska, analizować argumenty i oceniać ich wpływ na współczesne pojmowanie duchowości, sztuki, polityki i nauki.

Kultura logiczna

Moduł wprowadza w zasady rozumowania formalnego oraz związki między regułami wnioskowania a analizą znaczenia i użycia języka. Uczestnicy uczą się rozpoznawać typowe błędy w argumentacji, rozróżniać nieprawidłowe wnioskowania i analizować przesłanki pod kątem poprawności. Po ukończeniu będą potrafili konstruować bardziej rygorystyczne, przejrzyste argumenty oraz stosować narzędzia logiczne dla krytycznego myślenia i skutecznej komunikacji.

Historia filozofii

Moduł ukazuje przemiany myśli od mitu do rozumu w starożytności, syntezę wiary i rozumu w średniowieczu oraz spory racjonalizmu i empiryzmu w nowożytności. Omówione są główne nurty i kluczowe problemy współczesnych debat o poznaniu, bycie i etyce. Po ukończeniu kursu uczestnik potrafi identyfikować tradycje, interpretować podstawowe argumenty i wiązać je z kontekstem historycznym.

Problemy filozoficzne

Moduł analizuje kluczowe pytania dotyczące istnienia, natury świadomości oraz podstaw norm etycznych. Rozważa klasyczne i współczesne stanowiska wobec relacji umysł–ciało, kwestii wolności wyboru oraz problemów moralnych. Po zakończeniu uczestnik będzie umiał krytycznie oceniać argumenty, formułować uzasadnione stanowiska i stosować narzędzia analizy filozoficznej do złożonych zagadnień.