Moduły kursu maturalnego z polskiego 2026

Wprowadzenie do epok literackich

Moduł przedstawia główne okresy literackie od antyku do literatury powojennej, ukazując ich przemiany i historyczne uwarunkowania. Analizuje cechy stylistyczne, tematyczne zmiany oraz wpływ ruchów literackich na kulturę, omawiając reprezentatywnych autorów i kluczowe teksty. Po ukończeniu uczestnik potrafi rozpoznać typowe cechy danego okresu, powiązać utwory z kontekstem historycznym i samodzielnie interpretować ich znaczenie.

Konwencje literackie i gatunki

Moduł analizuje charakterystyczne schematy narracyjne i estetyczne oraz klasyfikacje form literackich, takie jak warianty fantastyczne, symboliczne, mimetyczne, realistyczne, naturalistyczne i groteskowe. Omówione są funkcje poszczególnych typów utworów, ich historycznoliterackie uwarunkowania i sposób wpływu na interpretację tekstów. Po ukończeniu kursu uczestnik potrafi rozpoznawać cechy konwencji w tekstach oraz uzasadniać wybór gatunkowych kategorii w analizie literackiej i kulturowej.

Analiza i interpretacja tekstu literackiego

Moduł wprowadza metody badania utworów, ucząc rozpoznawania środków stylistycznych, analizy motywów oraz oceny historyczno-kulturowych uwarunkowań tekstu. Omówione zostają funkcje figur retorycznych i estetycznych rozwiązań oraz sposoby wykrywania ironii, komizmu, patosu czy groteski w praktyce lekturowej. Po ukończeniu kursu uczestnik potrafi formułować uzasadnione interpretacje, uzasadniać wybory czytelnicze i stosować metody analityczne do tekstów kanonicznych i współczesnych.

Odbiór tekstów kultury

Moduł rozwija umiejętność interpretacji i analitycznego odczytu różnych form przekazu kulturowego, zarówno literackich, jak i pozaliterackich. Uczestnicy uczą się rozpoznawać i porządkować informacje, identyfikować praktyczne i publicystyczne gatunki oraz analizować strukturę i funkcję wypowiedzi. Ponadto omawiane są wpływy nurtów filozoficznych na kształtowanie treści i doświadczeń estetycznych, w tym mechanizmy oczyszczenia emocjonalnego.

Kształcenie językowe – gramatyka i zróżnicowanie języka

Moduł bada system gramatyczny i leksykalny języka, ze szczególnym uwzględnieniem fleksji, słowotwórstwa, frazeologii oraz zasad składni. Analizy obejmują rozpoznawanie odmian stylu i warstw językowych w różnych tekstach oraz interpretację funkcji szyku wyrazów. Po zakończeniu kursu uczestnik będzie potrafił analizować struktury morfologiczne, identyfikować procesy tworzenia słów i oceniać różne rejestry stylistyczne w praktycznych przykładach.

Komunikacja językowa i kultura języka

Moduł analizuje wykorzystanie języka w różnych sferach komunikacji, ze szczególnym uwzględnieniem zachowań w sieci i zasad etycznych prowadzenia dyskusji online. Omówione są warianty językowe, role i cele komunikatów oraz reguły jasnego formułowania myśli. Uczestnicy nauczą się rozpoznawać techniki wpływania na odbiorcę i fałszywe informacje oraz stosować bardziej klarowne i odpowiedzialne sposoby wyrażania się w kontaktach cyfrowych i interpersonalnych.

Ortografia i interpunkcja

Program omawia zasady poprawnego zapisu i użycia znaków przestankowych w obrębie norm polszczyzny, ze szczególnym uwzględnieniem przypadków sprawiających trudność. Uczestnicy będą ćwiczyć stosowanie reguł ortograficznych oraz interpunkcyjnych w praktycznych przykładach, ucząc się rozpoznawać i rozwiązywać ambiwalentne sytuacje. Analiza świadomych odstępstw od norm pozwoli ocenić ich rolę komunikacyjną i artystyczną, dzięki czemu absolwent potrafi stosować i krytycznie oceniać konwencje pisemne.

Elementy retoryki i tworzenie wypowiedzi argumentacyjnych

Moduł bada techniki przekonywania i zasady konstruowania wypowiedzi argumentacyjnych, ucząc formułowania jasnych tez i logicznego układania dowodów. Omawia też środki językowe i stylistyczne stosowane w perswazji oraz sposoby manipulacji językiem i argumentami poza merytoryczną oceną. Po zakończeniu kursu uczestnik potrafi tworzyć spójną argumentację, stosować adekwatne środki retoryczne oraz rozpoznawać i reagować na erystyczne techniki w debacie.

Tworzenie wypowiedzi: mówienie i pisanie

Moduł bada metody konstruowania przekonujących wypowiedzi zarówno w formie mówionej, jak i pisemnej. Omawia strategie argumentacji, sposoby formułowania własnego stanowiska oraz techniki prowadzenia polemiki, a także zasady poprawności językowej i stylistycznej. Po ukończeniu uczestnicy powinni potrafić budować logiczne argumenty, prowadzić przekonujące wystąpienia oraz redagować spójne i poprawne teksty.