Kalkulator na maturę z matematyki 2026 – legalne tryby i ustawienia | MaturaMinds

Matura 2026 z matematyki zbliża się wielkimi krokami, a jedno z najczęściej zadawanych pytań brzmi: jaki kalkulator jest legalny i jak go ustawić, żeby liczenie było szybkie, dokładne i bezpieczne na sali egzaminacyjnej. W tym przewodniku MaturaMinds pokazuje oficjalne wymagania CKE (aktualne dla roku 2026) oraz praktyczne wskazówki: które funkcje są dozwolone, czego unikać, jak przygotować urządzenie i jak trenować, by na maturze liczyć sprawnie i bez błędów. Podpowiadamy też, jak wykorzystać zasoby MaturaMinds — od kursu Matematyka podstawowaMatematyka podstawowa i modułów ćwiczeniowych po Arkusze maturalneArkusze maturalne, NotatkiNotatki oraz MaturAIMaturAI — żeby utrwalić nawyki liczenia dokładnie takim sprzętem, jakiego użyjesz w maju.

Najważniejsze: co jest legalne na maturze z matematyki 2026?

W roku 2026 Centralna Komisja Egzaminacyjna potwierdziła w Komunikacie o materiałach i przyborach pomocniczych (20 sierpnia 2025), że na matematyce (Formuła 2023) wolno korzystać z:

• kalkulatora prostego,
• linijki,
• cyrkla,
• oraz z dostarczanych przez szkołę „Wybranych wzorów matematycznych na egzamin maturalny z matematyki”.

W tym samym komunikacie podano definicję kalkulatora prostego. Kalkulator prosty to urządzenie, które umożliwia wyłącznie: dodawanie, odejmowanie, mnożenie, dzielenie oraz — ewentualnie — obliczanie procentów i pierwiastka kwadratowego. Nie ma tu miejsca na funkcje naukowe, programowanie, zapisywanie tekstu czy wykresy.

Co równie istotne, kalkulator naukowy jest dozwolony na fizyce i chemii (bo tam jest wymagany), ale nie na matematyce — wykaz dla matematyki wymienia wyłącznie kalkulator prosty. To praktycznie wyklucza urządzenia z funkcjami typu sin, cos, log, ln, trybami DEG/RAD, notacją naukową jako domyślną, pamięcią równań i tym podobne rozszerzenia.

Czym dokładnie jest „kalkulator prosty”? (definicja CKE + szybki test)

Definicja CKE: kalkulator prosty wykonuje tylko podstawowe działania:

$$dodawanie,\ odejmowanie,\ mnożenie,\ dzielenie$$

oraz ewentualnie:

$$procenty,\ \sqrt{\phantom{x}}$$

Żadnych funkcji trygonometrycznych, logarytmów, potęg, równań, pamięci tekstowej, wykresów czy programowania. Jeśli urządzenie ma przyciski sin, cos, tan, log, ln, ^, x^2, n!, MATRIX, STAT, MODE z wyborem RAD/DEG/GRAD, to nie jest kalkulator prosty i nie może być użyty na matematyce.

Szybki test legalności (samodzielny):

1. Wygląd klawiatury: brak sin/cos/tan, brak log/ln, brak ^, brak MATH/STAT/MODE z zaawansowanymi trybami.
2. Wyświetlacz: 1-liniowy, bez wykresów i bez zapisu równań w postaci książkowej (tzw. Natural Display).
3. Pamięć: proste M+, M-, MR, MC są typowe i akceptowalne; brak pamięci tekstu i równań.
4. Dodatki: dopuszczalne √ i %. Brak DEG/RAD, brak układów równań, brak funkcji statystycznych.

Legalne „tryby i ustawienia” – jak przygotować kalkulator prosty

Choć kalkulatory proste nie mają rozbudowanych „trybów” jak naukowe, zwykle oferują podstawowe ustawienia, które warto skonfigurować i przećwiczyć:

1) Dokładność i zaokrąglanie

Niektóre proste kalkulatory mają wybór trybu zapisu: F (pływający), 0/2/4 (liczba miejsc po przecinku) lub ADD2 (księgowy). Na maturze z matematyki polecamy F/pływający — unikniesz przedwczesnego obcinania wyników. Jeżeli musisz wpisać wynik z określoną dokładnością (np. do 2 miejsc), zaokrąglij na końcu.

2) Klawisz procentów %

Każdy producent implementuje % odrobinę inaczej. Przećwicz trzy scenariusze:

• Podniesienie o $p$: wpisz liczbę, %, lub użyj schematu a × (1 + p%).
• Obniżenie o $p$: a × (1 − p%).
• Ile to procent?: część ÷ całość = wynik, a następnie %.

3) Pamięć pamięci (M+, MR, MC)

Legalna i przydatna. Zapisz częściowe wyniki przez M+, wywołuj MR, a po skończonym zadaniu zawsze czyść MC, by kolejny rachunek nie „odziedziczył” starej wartości.

4) Reset urządzenia

Przed wejściem na salę: wyłącz i włącz, przytrzymaj AC/C, jeśli producent przewidział czyszczenie ustawień. Sprawdź, czy nie aktywowałeś przypadkowo trybu księgowego czy wymuszonej precyzji.

Lista bezpiecznych typów i przykładowe modele (praktycznie)

Poniższa lista to przykłady urządzeń, które zazwyczaj spełniają definicję „kalkulatora prostego”: klasyczne mini-kalkulatory biurowe z 1 linią wyświetlacza i przyciskami √ oraz %, bez sin/cos/log. Myśl o modelach w stylu Casio HL/SL, Citizen SLD, Sharp EL-2xx, Texas Instruments TI-1706 (lub podobnych). Zwróć uwagę na:

• 1-liniowy wyświetlacz, duże cyfry, przecinek dziesiętny;
• klawisze + − × ÷, √, %, M+, MR, MC;
• brak MODE, STAT, DEG/RAD, sin, log, ^, π, itp.;
• solidność (przycisk 0, = i AC — najczęściej używane).

Sztuka szybkiego liczenia na „prostym” — mini-trening (7 minut)

Cel: zautomatyzować naciski klawiszy, żeby nie tracić czasu na zastanawianie się „jak to wpisać”.

1. Łańcuch działań: policz $128 \cdot 37 - 280 : 7 + 15$ Wskazówka: na prostym kalkulatorze kolejność działań bywa liniowa. Utrzymuj świadomość nawiasów w głowie i wpisuj w logicznych blokach.

2. Procent od procentu: sklep ma promo „-20% + dodatkowe -10%”. Pytanie: o ile łączny spadek? Oblicz cena × 0.8 × 0.9 i porównaj z cena × 0.7. Różnica pokazuje, czemu nie dodajemy procentów „na oko”.

3. Pierwiastek i pamięć: policz pole trójkąta równobocznego o boku $a=7\ \text{cm}$.

   $$P=\frac{\sqrt{3}}{4}a^2$$

   Zastąp $\sqrt{3}\approx 1{,}732$, wciśnij × a × a ÷ 4, dodaj M+ i porównaj z dokładniejszym przybliżeniem $\sqrt{3}\approx 1{,}7320508$ — zobacz, jak przybliżenia wpływają na końcową cyfrę.

4. Szybkie dzielenie i zaokrąglanie: policz średnią z liczb 39, 41, 43, 37, 40. Dodaj, zapisz do pamięci, na końcu podziel przez 5. Jeśli kalkulator ma tryb FIX, sprawdź różnicę pomiędzy F a FIX 2.

Zadania treningowe w stylu Brilliant.org (z rozwiązaniami „krok po kroku”)

Zadanie 1 — procenty z kontekstem

Cena kurtki po przecenie wynosi 288 zł. Promocja to „-20%”. Jaka była cena wyjściowa?

Rozwiązanie krok po kroku:

1. Cena po obniżce to $80$ ceny początkowej, więc:

$$0{,}8 \cdot x = 288$$

2. Dzielimy obie strony przez $0{,}8$:

$$x = \frac{288}{0{,}8} = 360$$

3. Na kalkulatorze prostym: 288 ÷ 0.8 = 360. Odpowiedź: 360 zł.

Zadanie 2 — złożone procenty (dwie zmiany)

Produkt zdrożał o $15$, po miesiącu potaniał o $10$. Jaki jest łączny procent zmiany względem ceny początkowej?

Rozwiązanie:

1. Współczynnik wzrostu:

$$1{,}15$$

2. Potem spadek:

$$1{,}15 \cdot 0{,}90 = 1{,}035$$

3. To wzrost o $3{,}5$. Na kalkulatorze: 1.15 × 0.9 = 1.035, potem − 1 = 0.035 = 3.5%. Odpowiedź: wzrost o 3,5%.

Zadanie 3 — pierwiastek i skala

Promień koła zwiększono dwukrotnie. Jak zmienia się długość okręgu i pole?

Rozwiązanie (schemat myślenia):

• Długość okręgu:

$$L=2\pi r \Rightarrow L' = 2\pi (2r) = 2L$$

• Pole koła:

$$P=\pi r^2 \Rightarrow P' = \pi (2r)^2 = 4P$$

Wniosek: długość ×2, pole ×4. Prosty kalkulator nie liczy π — pracuj symbolicznie, a numericzną weryfikację zrób przybliżeniem π≈3,14.

Zadanie 4 — średnia ważona na prostym kalkulatorze

Uczeń zdobył z czterech sprawdzianów: 3, 4, 4, 5, gdzie ostatni liczony jest z wagą 2. Oblicz średnią ważoną.

Rozwiązanie:

1. Suma ważona:

$$S = 3\cdot 1 + 4\cdot 1 + 4\cdot 1 + 5\cdot 2 = 21$$

2. Suma wag:

$$w = 1+1+1+2 = 5$$

3. Średnia:

$$\bar{x} = \frac{21}{5} = 4{,}2$$

Na kalkulatorze: 3 + 4 + 4 + 5 + 5 = 21, ÷ 5 = 4.2. Odpowiedź: 4,2.

Zadanie 5 — błąd zaokrąglenia (świadome użycie trybu)

Oblicz $\frac{1}{7}+\frac{2}{7}+\frac{4}{7}$ w trybie:

• F (pływający),
• oraz w FIX 2 (jeśli Twój model posiada).

Rozwiązanie i refleksja:

• Teoretycznie:

$$\frac{1}{7}+\frac{2}{7}+\frac{4}{7} = 1$$

• W trybie F wynik będzie 1 z ewentualnymi śladowymi błędami maszynowymi (po kilku miejscach).
• W FIX 2 pośrednie zaokrąglenia mogą chwilowo wyglądać dziwnie, ale suma powinna nadal dać 1. Wniosek: trzymaj F przy obliczeniach wieloetapowych, a zaokrąglaj na końcu.

Najczęstsze błędy z kalkulatorem na maturze (i jak ich uniknąć)

• Zły typ urządzenia. Weź kalkulator prosty — naukowe, graficzne, programowalne nie są przewidziane dla matematyki. Zasada wynika z oficjalnego wykazu.
• Nieprzećwiczony klawisz %. Różne modele działają trochę inaczej. Zrób 10–15 minut treningu tylko z %.
• Zaokrąglanie w trakcie. Używaj trybu F i zaokrąglaj dopiero w odpowiedzi.
• Pamięć nie wyzerowana. Po każdym zadaniu MC.
• Przestawiony „księgowy” ADD2. Na matematyce bywa mylący — wróć do standardu.
• Poleganie na π lub stałych. Prosty kalkulator ich nie ma — licz symbolicznie i tylko na końcu podstawiaj przybliżenia.
• Brak kopii zapasowej baterii. Wybierz model z baterią/ogniwem słonecznym i sprawdź zasilanie dzień wcześniej.

FAQ – krótkie, konkretne odpowiedzi

Czy mogę zabrać kalkulator naukowy na matematykę? Nie. W wykazie dla matematyki widnieje wyłącznie kalkulator prosty. Kalkulator naukowy dotyczy fizyki i chemii.

Czy wzory do matematyki muszę przynieść samodzielnie? Nie, zapewnia je szkoła.

Kto decyduje o organizacji przyborów (czy przynosisz własne, czy daje szkoła)? Przewodniczący zespołu egzaminacyjnego (dyrektor szkoły) informuje zdających o zasadach.

Jak trenować z MaturaMinds (i zdać pewnie)

Chcesz przejść z teorii do praktyki? Zapisz się na Matematyka podstawowaMatematyka podstawowa i przerabiaj /moduł po /moduł (np. Matematyka podstawowa – modułMatematyka podstawowa – moduł) licząc na własnym kalkulatorze prostym. Używaj naszego systemu NotatkiNotatki do zapisywania sekwencji klawiszy, a MaturAIMaturAI poproś o dodatkowe zadania z procentami, pierwiastkami i ułamkami dziesiętnymi. Raz w tygodniu rozwiąż arkusz z Arkusze maturalneArkusze maturalne i trenuj tempo. Jeśli lubisz regularne porcje nauki, włącz Materiały e-mailMateriały e-mail — przyjdą do Ciebie krótkie zestawy zadań do policzenia „na prostym”.

Podsumowanie

Na maturze z matematyki 2026 dozwolony jest kalkulator prosty oraz klasyczne przybory geometryczne. Kalkulator prosty według CKE to urządzenie do czterech działań, z ewentualnym √ i %, bez funkcji naukowych. Wzory zapewnia szkoła. Jeśli przygotujesz urządzenie (F/pływający, opanowany %, „higiena” pamięci M+/MR/MC), a następnie przećwiczysz dziesiątki przykładów, wejdziesz na salę egzaminacyjną z realną przewagą. Wszystko, czego potrzebujesz do systematycznego treningu, znajdziesz na maturaminds.plmaturaminds.pl — kursy, moduły, notatki, MaturAI i arkusze.

Przydatne linki MaturaMinds:

• Strona główna: http://maturaminds.plhttp://maturaminds.pl
• Kursy: Matematyka podstawowaMatematyka podstawowa, BiologiaBiologia, HistoriaHistoria, WOSWOS, InformatykaInformatyka, Angielski rozszerzonyAngielski rozszerzony, Hiszpański podstawowyHiszpański podstawowy, GeografiaGeografia, Historia sztukaHistoria sztuka, Polski podstawowyPolski podstawowy, Ukraiński podstawowyUkraiński podstawowy
• Moduły: dodaj /modul do linku kursu, np. /matematyka-podst/modul
• Dodatkowe funkcje: NotatkiNotatki, MaturAIMaturAI, Materiały e-mailMateriały e-mail, Arkusze maturalneArkusze maturalne